Η Συνθήκη της Λωζάνης (24 Ιουλίου 1923) αποτέλεσε το τελικό πλαίσιο ειρήνης μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή και τον ελληνοτουρκικό πόλεμο (1919–1922). Κατά τη διαπραγμάτευση της συνθήκης, η Ελλάδα υπέβαλε αιτήματα που αντικατόπτριζαν τις εδαφικές διεκδικήσεις και τις ελπίδες της για τη διατήρηση ενός μέρους της Μεγάλης Ιδέας. Ωστόσο, οι ελληνικές διεκδικήσεις δεν έγιναν δεκτές, λόγω της στρατιωτικής ήττας και των διεθνών ισορροπιών της εποχής.
Η Ελλάδα διεκδικούσε όλη την Ανατολική Θράκη, συμπεριλαμβανομένης της Κωνσταντινούπολης, βασιζόμενη στον ελληνικό πληθυσμό της περιοχής.
Το αίτημα αυτό απορρίφθηκε, και η Ανατολική Θράκη παραχωρήθηκε στην Τουρκία. Η Ελλάδα διατήρησε τη Δυτική Θράκη.
Η Ελλάδα ζήτησε την κυριαρχία σε όλα τα νησιά του Αιγαίου, περιλαμβανομένων της Ίμβρου, της Τενέδου και των Δωδεκανήσων.
Τα περισσότερα νησιά του Αιγαίου παραχωρήθηκαν στην Ελλάδα, αλλά η Ίμβρος και η Τένεδος παραχωρήθηκαν στην Τουρκία με την προϋπόθεση ότι θα διατηρούσαν ειδικό καθεστώς αυτονομίας (όρος που δεν τηρήθηκε από την Τουρκία).
Τα Δωδεκάνησα παρέμειναν υπό ιταλική κατοχή, για να ενσωματωθούν στην Ελλάδα μόλις το 1947.
Αν και η Συνθήκη των Σεβρών (1920) είχε δώσει στην Ελλάδα τη διοίκηση της Σμύρνης και της ευρύτερης περιοχής, η στρατιωτική ήττα της Ελλάδας στη Μικρά Ασία το 1922 ακύρωσε το δικαίωμα αυτό.
Κατά τη Λωζάνη, η Ελλάδα δεν μπόρεσε να διεκδικήσει τη Σμύρνη ή άλλες περιοχές της Μικράς Ασίας.
Η Ελλάδα προσπάθησε να διασφαλίσει δικαιώματα για τους Έλληνες που παρέμεναν στην Τουρκία, κυρίως στην Κωνσταντινούπολη, την Ίμβρο και την Τένεδο.
Παρότι οι Έλληνες της Κωνσταντινούπολης εξαιρέθηκαν από την ανταλλαγή πληθυσμών, η τουρκική πολιτική οδήγησε στην εκδίωξή τους τις επόμενες δεκαετίες.
Η Ελλάδα ζήτησε οικονομικές αποζημιώσεις για την περιουσία των Ελλήνων που εκδιώχθηκαν από τη Μικρά Ασία και την Ανατολική Θράκη. Ωστόσο, αυτές οι διεκδικήσεις περιορίστηκαν λόγω της δύσκολης διαπραγματευτικής θέσης της Ελλάδας.
Πώς θα ήταν η Ελλάδα σήμερα αν γίνονταν δεκτά τα αιτήματά της;
Η Ελλάδα θα περιλάμβανε την Ανατολική Θράκη, τη Σμύρνη, και πιθανώς μεγάλο μέρος της Μικράς Ασίας. Η έκτασή της θα ήταν περίπου διπλάσια από τη σημερινή, και ο πληθυσμός θα περιλάμβανε εκατομμύρια Έλληνες και μη ελληνικούς πληθυσμούς (π.χ. Τούρκους, Αρμένιους, Κούρδους).
Η Ελλάδα θα είχε τον έλεγχο των Στενών (Δαρδανέλια και Βόσπορος), που αποτελούν σημαντικό πέρασμα για το παγκόσμιο εμπόριο και τη στρατηγική ασφάλεια.
Θα ασκούσε μεγαλύτερη επιρροή στην Ανατολική Μεσόγειο, στα ενεργειακά θέματα και στους γεωπολιτικούς ανταγωνισμούς.
Η Ελλάδα θα ήταν ένα κράτος με πολυεθνικό χαρακτήρα, με σημαντικές μειονότητες Τούρκων, Αρμενίων και άλλων εθνοτήτων.
Η οικονομία της Ελλάδας θα μπορούσε να ενισχυθεί σημαντικά, λόγω των πλουτοπαραγωγικών πηγών και του εμπορίου από τις νέες περιοχές, όπως η Σμύρνη (ένα από τα σημαντικότερα λιμάνια της εποχής).
Διαβάστε επίσης:
Επίθεση… αγάπης του Ερντογάν στους Κούρδους – Όμως όταν άρχισε να μιλάει άδειασαν οι εξέδρες
Αναταραχή στην Τουρκία: Το Ιράν δίνει 1500 drones καμικάζι στους Κούρδους
