Τουρκία και θανατική ποινή: 588 εκτελέσεις!

Η θανατική ποινή στην Τουρκία καταργήθηκε δια νόμου το 2004 ενώ η τελευταία εκτέλεση έγινε το 1984.

Η μέθοδος εκτέλεσης της θανατικής ποινής στην Τουρκία ήταν το κρέμασμα. Σύμφωνα με επίσημες πηγές από το 1923, όταν και ιδρύθηκε η σύγχρονη Τουρκική Δημοκρατία, η θανατική ποινή έχει επιβληθεί (κι εκτελεστεί) 588 φορές.

Οι εκτελέσεις γίνονταν συνέχεια μετά από στρατιωτικές επεμβάσεις. Ο πιο «διάσημος» που εκτελέστηκε ήταν ο Αντνάν Μεντερές που διετέλεσε πρωθυπουργός και μάλιστα ήταν σε αυτή τη θέση κατά τη νύχτα τρόμου σε βάρος των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης.

Ο Μεντερές απαγχονίστηκε μετά το πραξικόπημα του 1960 μαζί με άλλα δύο μέλη του υπουργικού του συμβουλίου: Τον Φατίν Ζορλού και τον Χασάν Πολατκάν.  

Ο Αντάν Μεντερές λίγο πριν εκτελεστεί στην αγχόνη

Είκοσι τέσσερα άρθρα του Τουρκικού Ποινικού Κώδικα του 1926 (Νόμος 765) προέβλεπαν υποχρεωτική θανατική ποινή: 19 από αυτά για εγκλήματα κατά του Κράτους, της κυβέρνησης, του Συντάγματος και του στρατού και άλλα δέκα για ποινικά αδικήματα όπως ο φόνος και ο βιασμός. Αυτά τα 24 άρθρα όριζαν συνολικά 29 αδικήματα.

Σύμφωνα με το άρθρο 12 του νόμου 765, οι θανατικές ποινές έπρεπε να εκτελούνται με απαγχονισμό αφού εγκριθούν με πράξη της Μεγάλης Εθνοσυνέλευσης της Τουρκίας. Πριν φτάσουν εκεί οι υποθέσεις εξετάστηκαν από τη Δικαστική Επιτροπή.

Αυτή η απόφαση έπρεπε να επικυρωθεί από τον Πρόεδρο, ο οποίος είχε την εξουσία να μετατρέπει τις θανατικές ποινές για λόγους ηλικίας ή κακής υγείας.

Με τον Νόμο 4771 της 9ης Αυγούστου 2002 (το 3ο πακέτο για την εναρμόνιση με την Ευρωπαϊκή Ένωση), η θανατική ποινή καταργήθηκε για αδικήματα εν καιρώ ειρήνης. Ο νόμος 5218 της 14ης Ιουλίου 2004 κατάργησε τη θανατική ποινή για όλες τις εποχές.

Ο Αμπντουλάχ Οτσαλάν καταδικάστηκε επίσης σε εκτέλεση τον Ιούνιο του 1999,ωστόσο η Τουρκία μετέτρεψε την ποινή του σε ισόβια κάθειρξη τον Οκτώβριο του 2002.

O Αμπντουλάχ Οτσαλάν, ηγέτης του ΡΚΚ

Από το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016, ορισμένοι πολιτικοί έχουν μιλήσει για την αποκατάσταση της θανατικής ποινής.

Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ανακοίνωσε στις 29 Οκτωβρίου 2016 ότι η κυβέρνηση θα παρουσιάσει σχέδιο νόμου για την αποκατάσταση της θανατικής ποινής στο τουρκικό κοινοβούλιο.

Μετά τη νίκη του στο συνταγματικό δημοψήφισμα το 2017, ο Ερντογάν έκανε ευνοϊκές δηλώσεις για την επαναφορά της θανατικής ποινής, ανακοινώνοντας ότι θα συζητούσε το ενδεχόμενο με τον Ντεβλέτ Μπαχτσελί του Εθνικιστικού Κινήματος και τον τότε Τούρκο πρωθυπουργό Μπιναλί Γιλντιρίμ.

Ενόψει αυτού, ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ ανακοίνωσε ότι ένα τέτοιο γεγονός θα σήμαινε το τέλος μιας ενδεχόμενης ένταξης της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Σε δημοσκόπηση που έγινε στην Τουρκία το 2011, το 65% ήταν υπέρ της επαναφοράς της θανατικής ποινής «για συγκεκριμένα αδικήματα».

Το 2019, μια έρευνα του ORC ρώτησε: «Θα υποστηρίξατε τη θανατική ποινή για εγκλήματα παιδικής κακοποίησης, δολοφονίες γυναικών και τρομοκρατία;» Το 71,7% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι θα το έκανε!

Η θανατική ποινή αντικαταστάθηκε από επιβαρυντική ισόβια κάθειρξη. Σύμφωνα με το άρθρο 9 του νόμου 5275 για την εκτέλεση ποινών αυτοί οι κρατούμενοι κρατούνται σε ατομικά κελιά σε φυλακές υψίστης ασφαλείας και επιτρέπεται να ασκούνται σε γειτονική αυλή μία ώρα την ημέρα!