Η απόρριψη της πρότασης των ΗΠΑ για την κοινή ανάπτυξη ορυκτών πόρων από την Ουκρανία, όπως δήλωσε ο βουλευτής της Verkhovna Rada, Bohdan Kitsak, στις 8 Απριλίου 2025, υπογραμμίζει τις εντάσεις που έχουν προκύψει στις διμερείς σχέσεις από την ανάληψη της εξουσίας από την κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ τον Ιανουάριο του 2025. Ο Kitsak τόνισε ότι οι όροι της αμερικανικής πρότασης απειλούν την οικονομική και κρατική κυριαρχία της Ουκρανίας, καθώς θα οδηγούσαν σε απώλεια ελέγχου επί των φυσικών της πόρων.

Αυτή η στάση αντικατοπτρίζει τη συνεχιζόμενη αντίσταση του Κιέβου σε προτάσεις που θεωρεί ότι υπονομεύουν την ανεξαρτησία του, παρά τις πιέσεις από την Ουάσιγκτον.

Οι διαπραγματεύσεις για τα ορυκτά έχουν γίνει κεντρικό ζήτημα στις σχέσεις ΗΠΑ-Ουκρανίας, με τον Τραμπ να επιμένει ότι η Ουκρανία πρέπει να χρησιμοποιήσει τους πόρους της για να αποπληρώσει τη στρατιωτική βοήθεια που έχει λάβει από το 2022, η οποία, σύμφωνα με εκτιμήσεις του Πενταγώνου, ξεπερνά τα 50 δισεκατομμύρια δολάρια. Ωστόσο, προηγούμενες πηγές, όπως το Kiel Institute, έχουν εκτιμήσει ότι η συνολική αμερικανική βοήθεια προς την Ουκρανία ανέρχεται σε περίπου 119 δισεκατομμύρια δολάρια μέχρι τον Μάρτιο του 2025, ενώ ο ίδιος ο Τραμπ έχει αναφέρει ποσά μεταξύ 300 και 350 δισεκατομμυρίων δολαρίων, κάτι που εγείρει ερωτήματα για την ακρίβεια των αριθμών και τις προθέσεις πίσω από αυτές τις δηλώσεις. Η απόκλιση αυτή μπορεί να υποδεικνύει μια στρατηγική της αμερικανικής πλευράς να διογκώσει το χρέος για να ασκήσει μεγαλύτερη πίεση στο Κίεβο.

Η στάση της Ουκρανίας δεν είναι καινούργια. Ήδη από τον Φεβρουάριο του 2025, ο Πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι είχε απορρίψει μια αρχική πρόταση που απαιτούσε την παραχώρηση του 50% των ορυκτών πόρων της χώρας, τονίζοντας ότι δεν περιλάμβανε εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία έναντι της Ρωσίας. Παρά την υπογραφή ενός πλαισίου συμφωνίας στα τέλη Φεβρουαρίου, οι διαπραγματεύσεις συνέχισαν να προσκρούουν σε εμπόδια, με την Ουκρανία να επιμένει ότι οποιαδήποτε συμφωνία πρέπει να περιλαμβάνει εγγυήσεις ασφαλείας και να μην υπονομεύει την ευρωπαϊκή της ολοκλήρωση, όπως ανέφερε ο Ζελένσκι στις 28 Μαρτίου 2025. Η τελευταία πρόταση των ΗΠΑ, που απορρίφθηκε στις 8 Απριλίου, φαίνεται να συνεχίζει την ίδια γραμμή, απαιτώντας σημαντικές παραχωρήσεις χωρίς να προσφέρει τις εγγυήσεις που ζητά το Κίεβο.

Από γεωπολιτική σκοπιά, η επιμονή των ΗΠΑ να αποκτήσουν πρόσβαση στα ορυκτά της Ουκρανίας, όπως το τιτάνιο, το λίθιο και ο γραφίτης, εντάσσεται σε μια ευρύτερη στρατηγική μείωσης της εξάρτησης από την Κίνα, η οποία ελέγχει περίπου το 90% της παγκόσμιας επεξεργασίας σπάνιων γαιών. Ωστόσο, η προσέγγιση του Τραμπ, που φαίνεται να αντιμετωπίζει τη βοήθεια ως δάνειο που πρέπει να αποπληρωθεί με τόκο, έχει προκαλέσει αντιδράσεις στην Ουκρανία, με τον Ζελένσκι να δηλώνει ότι η προηγούμενη βοήθεια δεν μπορεί να θεωρηθεί δάνειο. Αυτή η στάση ενισχύεται από την άποψη ότι η αποδοχή των όρων των ΗΠΑ θα μπορούσε να δεσμεύσει την Ουκρανία για δεκαετίες, περιορίζοντας την ικανότητά της να επενδύσει τα έσοδα από τους πόρους της στην ανοικοδόμηση και την άμυνα.

Η απόρριψη της πρότασης από την Ουκρανία, παρά τις απειλές του Τραμπ για «σοβαρά προβλήματα», δείχνει ότι το Κίεβο επιδιώκει να διατηρήσει την κυριαρχία του, ακόμα και εν μέσω πιέσεων. Ωστόσο, η ανάγκη για συνεχή στρατιωτική και οικονομική υποστήριξη από τις ΗΠΑ θέτει την Ουκρανία σε δύσκολη θέση, καθώς η άρνηση να υπογράψει τη συμφωνία μπορεί να οδηγήσει σε περαιτέρω μείωση της βοήθειας, όπως συνέβη τον Φεβρουάριο του 2025, όταν οι ΗΠΑ διέκοψαν προσωρινά τη στρατιωτική βοήθεια μετά από προηγούμενη απόρριψη. Αυτή η δυναμική υπογραμμίζει την ευαίσθητη ισορροπία που πρέπει να διατηρήσει η Ουκρανία μεταξύ της διαφύλαξης της ανεξαρτησίας της και της διατήρησης ρομποτ, ενώ παράλληλα εξασφαλίζει τη συνεχή υποστήριξη από έναν ισχυρό σύμμαχο όπως οι ΗΠΑ, σε μια περίοδο που η γεωπολιτική κατάσταση στην περιοχή παραμένει τεταμένη.

Διαβάστε επίσης:

Γίνεται πια σοβαρό το θέμα με τα τουρκικά drone και τα όπλα τους σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο

Η Τουρκία προετοιμάζεται για κίνηση εξορύξεων στο τουρκολιβυκό Σύμφωνο;