Η Ελλάδα βρίσκεται σε μια κρίσιμη φάση ανανέωσης του υποβρυχιακού της στόλου, καθώς τα υπάρχοντα υποβρύχια Type 209 (κλάσεις «Ποσειδών» και «Γλαύκος») θεωρούνται πλέον παρωχημένα, ενώ ακόμα και τα νεότερα Type 214 («Παπανικολής») χρειάζονται υποστήριξη και μελλοντική αντικατάσταση. Το Πολεμικό Ναυτικό (ΠΝ) έχει ξεκινήσει διαδικασίες για την απόκτηση 4 έως 6 νέων υποβρυχίων, με στόχο τη διατήρηση ενός στόλου 8-10 μονάδων, που θεωρείται απαραίτητος για την υπεροχή στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο. Ας δούμε τις βασικές επιλογές που εξετάζονται, με βάση τις διαθέσιμες πληροφορίες.
Η γαλλική Naval Group ναυπηγεί ήδη τις φρεγάτες FDI (Belh@rra) για την Ελλάδα, κάτι που δημιουργεί συνέργειες σε επίπεδο συντήρησης και εκπαίδευσης. Τα υποβρύχια Scorpène και Barracuda προσφέρουν προηγμένα συστήματα αναερόβιας πρόωσης (AIP), που επιτρέπουν αθόρυβη πλεύση και παρατεταμένη παραμονή κάτω από το νερό.
Τα Barracuda είναι αρχικά πυρηνοκίνητα υποβρύχια (Suffren-class) που σχεδιάστηκαν για το γαλλικό ναυτικό, αλλά η Naval Group προσφέρει και μια συμβατική (diesel-electric) έκδοση με αναερόβια πρόωση (AIP), γνωστή ως Shortfin Barracuda, για εξαγωγές.
Τα γαλλικά υποβρύχια έχουν δυνατότητα ενσωμάτωσης πυραύλων SCALP Naval (cruise missiles), που ήδη εξοπλίζουν τις ελληνικές φρεγάτες FDI, δίνοντας στο ΠΝ ικανότητα στρατηγικής κρούσης από υποβρύχια—ένα σημαντικό πλεονέκτημα έναντι πλοίων επιφανείας, καθώς τα υποβρύχια μπορούν να πλησιάσουν αθέατα και να αφήσουν λιγότερο χρόνο αντίδρασης στον αντίπαλο.
Η γαλλική πρόταση περιλαμβάνει σύγχρονα συστήματα πρόωσης, όπως fuel cells που παράγουν ενέργεια από βιο-αιθανόλη, με αποβολή CO2 διαλυμένη στο θαλασσινό νερό για ελάχιστη ακουστική υπογραφή.
Στα μειονεκτηματά τους είναι πως τα γαλλικά υποβρύχια είναι «άγνωστα» στο ελληνικό ΠΝ, που έχει εμπειρία μόνο με γερμανικά σχέδια (Type 209 και 214). Αυτό σημαίνει ότι θα χρειαστεί χρόνος και πόροι για εκπαίδευση και προσαρμογή.
Το κόστος μπορεί να είναι υψηλό, ειδικά αν επιλεγεί η πιο προηγμένη έκδοση του Barracuda.
Την ίδια ώρα, το ΠΝ έχει μακρά εμπειρία με γερμανικά υποβρύχια (Type 209 από τη δεκαετία του 1970 και Type 214 από το 2010), κάτι που διευκολύνει τη συντήρηση, την εκπαίδευση και τη διαχείριση ανταλλακτικών.
Η TKMS προσφέρει τα Type 212 (σε εκδόσεις όπως 212A ή 212CD), που είναι γνωστά για την αθόρυβη λειτουργία τους και την αξιοπιστία του AIP συστήματος με κυψέλες καυσίμου υδρογόνου.
Υπάρχει η δυνατότητα απόκτησης μεταχειρισμένων Type 212A από το γερμανικό ή το ιταλικό ναυτικό, καθώς αυτά θα αντικατασταθούν από νεότερα Type 212CD μετά το 2030. Αυτό θα μπορούσε να είναι μια πιο οικονομική λύση για να καλυφθεί το κενό μέχρι την απόκτηση νέων μονάδων.
Στα μειονεκτρήματα της γερμανικής πρότασης, ότι η εμπειρία με τα Type 214 δεν ήταν ομαλή. Η ναυπήγηση στα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά αντιμετώπισε καθυστερήσεις, τεχνικά προβλήματα και σκάνδαλα, που άφησαν τα υποβρύχια ημιτελή για χρόνια.
Η TKMS μπορεί να μην προσφέρει την ίδια ευελιξία όσον αφορά την ενσωμάτωση όπλων όπως οι SCALP Naval, σε σύγκριση με τη γαλλική πρόταση.
Η Saab προσφέρει υποβρύχια όπως τα A26, που είναι γνωστά για την αθόρυβη λειτουργία και την προηγμένη τεχνολογία AIP (Stirling engines).
Η Σουηδία έχει παράδοση σε υποβρύχια που είναι ιδανικά για παράκτιες επιχειρήσεις, όπως αυτές στο Αιγαίο, λόγω της ικανότητάς τους να λειτουργούν σε ρηχά νερά.
Μπορεί να είναι μια πιο οικονομική επιλογή σε σύγκριση με τις γαλλικές ή γερμανικές προτάσεις όμως το ΠΝ δεν έχει εμπειρία με σουηδικά υποβρύχια, κάτι που θα απαιτήσει εκ νέου εκπαίδευση και προσαρμογή.
Η απόκτηση νέων υποβρυχίων είναι κρίσιμη για την Ελλάδα, ειδικά με την Τουρκία να ενισχύει τον στόλο της με 6 Type 214 (παράδοση μέχρι το 2029) και να σχεδιάζει το εγχώριο MİLDEN από το 2025. Τα ελληνικά Type 214 («Παπανικολής») έχουν αποδείξει την αξία τους, με περιστατικά όπως η «εξαφάνιση» τους από τα τουρκικά ραντάρ κατά την κρίση του Oruc Reis. Ωστόσο, η ανάγκη για νέα, πιο προηγμένα υποβρύχια είναι επιτακτική για να διατηρηθεί η υπεροχή στο Αιγαίο και να αντιμετωπιστούν οι σύγχρονες απειλές.
Η Ελλάδα έχει πολλές επιλογές, με τις γαλλικές (Naval Group) και γερμανικές (TKMS) να είναι οι πιο πιθανές λόγω της υπάρχουσας συνεργασίας και των προηγμένων τεχνολογιών που προσφέρουν. Η σουηδική πρόταση (Saab) είναι μια εναλλακτική, ενώ τα μεταχειρισμένα Type 212A αποτελούν μια βραχυπρόθεσμη λύση.
Διαβάστε επίσης:
Υποβρύχια: Ζήτησε προσφορές το Πολεμικό Ναυτικό για τέσσερα νέα και δεν θα είναι απαραίτητα τα 214
