Τα πιο επικίνδυνα σύνορα: Ινδία-Πακιστάν στο Κασμίρ

Η Γραμμή Ελέγχου (LoC) είναι μια στρατιωτική γραμμή  μεταξύ των τμημάτων που ελέγχονται από την Ινδία και το Πακιστάν του πρώην πριγκιπικού κράτους του Τζαμού και του Κασμίρ .

Μια γραμμή που δεν αποτελεί νομικά αναγνωρισμένο διεθνές όριο ανάμεσα στην Ινδία και το Πακιστάν, αλλά χρησιμεύει ως το de facto σύνορο.

Καθιερώθηκε ως μέρος της Συμφωνίας Simla στο τέλος του Ινδο-Πακιστανικού Πολέμου του 1971.

Και τα δύο έθνη συμφώνησαν να μετονομάσουν τη γραμμή κατάπαυσης του πυρός σε «Γραμμή Ελέγχου»  και δεσμεύτηκαν να τη σεβαστούν με την επιφύλαξη των αντίστοιχων θέσεων τους.

Εκτός από μικρές λεπτομέρειες, η γραμμή είναι περίπου η ίδια με την αρχική γραμμή κατάπαυσης του πυρός του 1949.

Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.

Γυρίζουμε πολλά χρόνια πίσω και συγκεκριμένα στη διχοτόμηση της Ινδίας με βάση το θρησκευτικό ζήτημα. Η Ινδία και το Πακιστάν (έτσι ονομάστηκε το μέρος της Ινδίας που κατοικούσαν Μουσουλμάνοι και ανεξαρτητοποιήθηκε) αμφισβήτησαν το πριγκιπικό Κράτος Τζαμού και Κασμίρ. Κάθε μια χώρα για τους δικούς της λόγους.

Η Ινδία λόγω της προσχώρησης του ηγεμόνα τους στη χώρα και το Πακιστάν λόγω της πλειοψηφίας του μουσουλμανικού πληθυσμού.

Ο Πρώτος Πόλεμος στο Κασμίρ το 1947 διήρκεσε περισσότερο από ένα χρόνο έως ότου διευθετηθεί κατάπαυση του πυρός με τη μεσολάβηση του ΟΗΕ. Και οι δύο πλευρές συμφώνησαν σε μια γραμμή κατάπαυσης του πυρός.

Μετά από έναν άλλο πόλεμο στο Κασμίρ το 1965, και τον πόλεμο Ινδίας- Πακιστάν του 1971 (που οδήγησε το Μπαγκλαντές να γίνει ανεξάρτητο Κράτος), μόνο μικρές τροποποιήσεις είχαν πραγματοποιηθεί στην αρχική γραμμή κατάπαυσης του πυρός.

Στη συμφωνία Simla που ακολούθησε το 1972, και οι δύο χώρες συμφώνησαν να μετατρέψουν τη γραμμή κατάπαυσης του πυρός σε «Γραμμή Ελέγχου» (LoC) και να την τηρήσουν ως de facto σύνορο που η ένοπλη δράση δεν πρέπει να παραβιάσει.

Η συμφωνία δήλωσε ότι «καμία πλευρά ούτε η Ινδία ούτε το Πακιστάν δεν θα επιδιώξει να την τροποποιήσει μονομερώς, ανεξάρτητα από τις αμοιβαίες διαφορές και τις νομικές ερμηνείες».

Η Ομάδα Στρατιωτικών Παρατηρητών των Ηνωμένων Εθνών στην Ινδία και το Πακιστάν (UNMOGIP) είχε τον ρόλο της διερεύνησης των παραβιάσεων της εκεχειρίας (CFV), ωστόσο ο ρόλος τους μειώθηκε μετά το 1971.

Πάντως το 2000, ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ,  Μπιλ Κλίντον αναφέρθηκε στη Γραμμή Ελέγχου του Κασμίρ, ειδικότερα, ως «ένα από τα πιο επικίνδυνα μέρη στον κόσμο».

Ας δούμε πρώτα τα χαρακτηριστικά της περιοχής και τη μορφολογία του εδάφους.

Το LoC από το Καργκίλ στο Γκουρέζ περιλαμβάνει ορεινά περάσματα και κοιλάδες με μικρά ρυάκια και ποτάμια.

Η περιοχή μέχρι περίπου τα 4.300 μέτρα είναι δασώδης ενώ οι κορυφές υψώνονται ακόμα περισσότερο.

Ο χειμώνας περιλαμβάνει πολύ χιόνι ενώ τα καλοκαίρια είναι ήπια. Από το Γκουρέζ έως το Ακνούρ, η περιοχή είναι ορεινή και λοφώδης αντίστοιχα και είναι γενικά δασώδης.

Υπάρχουν μονοπάτια και δευτερεύοντες δρόμοι που συνδέουν οικισμούς. Ο συνδυασμός χλωρίδας και υψομέτρου επηρεάζει σημαντικά την ορατότητα. Όπως εύκολα γίνεται αντιληπτό είναι μια «σκληρή» περιοχή και καθόλου εύκολη για να μείνει κάποιος!

Και βέβαια θα ήταν αδύνατο να μην υπάρξουν παραβιάσεις της εκεχειρίας.

Το 2018, δύο σώματα και ορισμένα τάγματα της Δύναμης Ασφάλειας των Συνόρων επάνδρωσαν την ινδική πλευρά του LoC. Το σώμα Rawalpindi επάνδρωσε την πακιστανική πλευρά.

Οι παραβιάσεις της κατάπαυσης του πυρός ξεκινούν και διαπράττονται και από τις δύο πλευρές και παρουσιάζουν συμμετρία και μπορεί να οδηγήσει σε πυροβολισμούς σε μια εντελώς διαφορετική περιοχή.

Περιλαμβάνονται όπλα, ρουκέτες και ρουκετοβομβίδες, τυφέκια χωρίς ανάκρουση, όλμοι, αυτόματοι εκτοξευτές χειροβομβίδων, εκτοξευτές ρουκετών και πολλά άλλα.

Το στρατιωτικό προσωπικό και από τις δύο πλευρές κινδυνεύει να χτυπηθεί από ελεύθερους σκοπευτές σε κινούμενα οχήματα, ακόμα  και κατά τη διάρκεια γευμάτων.

Οι βομβαρδισμοί και τα πυρά και από τις δύο πλευρές κατά μήκος της LoC είχαν ως αποτέλεσμα θανάτους αμάχων.

Κατασκευάστηκαν καταφύγια για αυτούς τους άμαχους πληθυσμούς για προστασία κατά τη διάρκεια περιόδων όπου παραβιάζεται η εκεχειρία.

Η Ινδία και το Πακιστάν αναφέρουν συνήθως μόνο θύματα στις δικές τους πλευρές του LoC, με τα Μέσα Ενημέρωσης να κατηγορούν την άλλη πλευρά για τα πυρά και κάθε πλευρά να υποστηρίζει επαρκή αντίποινα.

Σύμφωνα με πηγές, οι λόγοι παραβίασης της εκεχειρίας κατά μήκος της LoC περιλαμβάνουν επιχειρησιακούς λόγους (άμυνα, όπως εγκαταστάσεις παρατήρησης) αλλά ακόμα και χαρακτηριστικά προσωπικότητας που συνδέονται με τη συναισθηματική κατάσταση των στρατιωτών και των διοικητών.

Επίσης περιλαμβάνονται πολιτικοστρατηγικοί λόγοι ακόμα και πυρά εκδίκησης αλλά και «προσωπικές κόντρες» για το ποιος είναι καλύτερος από τον άλλον στο σημάδι! Όπως και άλλοι λόγοι, για παράδειγμα το «τεστ» στους νεοσύλλεκτους, το κύρος, ακόμα και η διασκέδαση ή ακόμα και η ταπείνωση.

Βεβαίως υπάρχει και το ζήτημα με τις νάρκες που τοποθετήθηκαν κατά μήκος των συνόρων Ινδίας-Πακιστάν και του LoC το 1947, το 1965, το 1971 και το 2001. Η μικρή έκταση γης ανάμεσα στις σειρές της περίφραξης εξορύσσεται με χιλιάδες νάρκες ξηράς.

Κατά τη διάρκεια της αντιπαράθεσης Ινδίας-Πακιστάν 2001–2002 εξορύχτηκαν χιλιάδες στρέμματα γης κατά μήκος του LoC. Τόσο πολίτες όσο και στρατιωτικό προσωπικό και στις δύο πλευρές έχουν σκοτωθεί σε εκρήξεις που σχετίζονται με νάρκες και αυτοσχέδιους εκρηκτικούς μηχανισμούς και πολλοί άλλοι έχουν τραυματιστεί.

Προσέξτε: Στο διάστημα από τον Ιανουάριο του 2000 ως τον Απρίλιο του 2002, υπολογίζεται ότι σκοτώθηκαν 138 στρατιωτικοί από την πλευρά της Ινδίας.

Υπάρχουν κι άλλα ενδιαφέροντα στοιχεία όμως για να περιγράψουν τη γραμμή αυτή.

Ενισχυμένοι στύλοι και αποθήκες με σάκους άμμου και σκυρόδεμα είναι από τις πρώτες γραμμές άμυνας κατά μήκος της LoC.

Ένοπλοι στρατιώτες επανδρώνουν αυτές τις θέσεις με αρκετές προμήθειες για τουλάχιστον μια εβδομάδα. Οι θέσεις και οι αποθήκες επιτρέπουν στους στρατιώτες να κοιμούνται, να μαγειρεύουν και να παρακολουθούν τις εχθρικές θέσεις όλο το εικοσιτετράωρο.

Ορισμένες θέσεις βρίσκονται σε απομακρυσμένες τοποθεσίες. Τα ζώα χρησιμοποιούνται μερικές φορές για να βοηθήσουν στη μεταφορά φορτίων και σε ορισμένους σταθμούς εκτρέφονται ζώα. Οι χώροι διαβίωσης και η αποθήκη που βλέπει προς τα εμπρός βρίσκονται σε κάποια απόσταση μεταξύ τους.

Οι τοποθεσίες ορισμένων θέσεων δεν ακολουθούν κάποιο προκαθορισμένο σχέδιο, μάλλον βρίσκονται σε τοποθεσίες που χρησιμοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια του Πρώτου Πολέμου στο Κασμίρ και της ακόλουθης γραμμής κατάπαυσης του πυρός, με μικρές προσαρμογές που έγιναν το 1972.

Ηλεκτροφόρα σύρματα και συσκευές θερμικής απεικόνισης

Η Ινδία κατασκεύασε ένα φράγμα μήκους 550 χιλιομέτρων κατά μήκος της LoC το 2004. Ο φράκτης παραμένει στα 140 μέτρα κι ελέγχεται από την Ινδική πλευρά.

Ο δηλωμένος σκοπός του είναι να αποκλείσει το λαθρεμπόριο όπλων και τη διείσδυση αυτονομιστών μαχητών με έδρα το Πακιστάν. Το φράγμα, που αναφέρεται ως Σύστημα Εμποδίων κατά της Διήθησης αποτελείται από διπλή σειρά περιφράξεων και σύρμα ύψους 2-5 ως 4 μέτρων και είναι ηλεκτρισμένο και συνδεδεμένο με ένα δίκτυο αισθητήρων κίνησης , συσκευές θερμικής απεικόνισης, συστήματα φωτισμού και συναγερμούς.

Λειτουργούν ως «γρήγορα σήματα συναγερμού» για τα ινδικά στρατεύματα, τα οποία μπορούν να ειδοποιηθούν και να βάλουν ενέδρα στους εισβολείς που προσπαθούν να εισέλθουν κρυφά.

Η κατασκευή του φράγματος ξεκίνησε τη δεκαετία του 1990, αλλά επιβραδύνθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 2000, καθώς οι εχθροπραξίες μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν αυξήθηκαν.

Μετά από μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός τον Νοέμβριο του 2003, η κατασκευή ξανάρχισε και ολοκληρώθηκε στα τέλη του 2004. Η περίφραξη της LoC ολοκληρώθηκε στην κοιλάδα του Κασμίρ και στην περιοχή Τζαμού στις 30 Σεπτεμβρίου 2004.

Σύμφωνα με ινδικές στρατιωτικές πηγές, ο φράχτης μείωσε τον αριθμό των μαχητών που περνούν τακτικά στην ινδική πλευρά της αμφισβητούμενης περιοχής κατά 80%. Τέλος το 2017 έγινε αποδεκτή πρόταση για αναβαθμισμένο έξυπνο φράχτη στην ινδική πλευρά

Τα χωριά που βρίσκονται μεταξύ του Ινδικού φράχτη και της γραμμής «μηδέν»

Το Πακιστάν δεν έχει κατασκευάσει συνοριακό φράχτη, ωστόσο ορισμένα χωριά βρίσκονται κοντά στη γραμμή μηδέν. Μεταξύ του ινδικού φράχτη και της γραμμής μηδέν βρίσκονται ορισμένα χωριά.

Στην περιοχή Τίθβαλ, 13 χωριά βρίσκονται μπροστά από τον Ινδικό φράχτη. Ο συνολικός αριθμός μεταξύ του φράχτη και της γραμμής μηδέν στην ινδική πλευρά εκτιμάται ότι είναι 60 χωριά και τουλάχιστον ένα εκατομμύριο άνθρωποι είναι απλωμένοι στις συνοικίες που γειτνιάζουν με το LoC από το Ρατζουρί έως το Μπαντιροπά.

Σύμφωνα με το Υπουργείο Εσωτερικών της Ινδίας, 1.504 «τρομοκράτες» επιχείρησαν να διεισδύσουν στην Ινδία το 2002. Κι αυτό ήταν ένα από τα κύρια ζητήματα της Ινδίας κατά τη διάρκεια της αντιπαράθεσης Ινδίας-Πακιστάν 2001–2002

Το 2016, το Υπουργείο ανέφερε 105 επιτυχείς διεισδύσεις και ο Ινδικός φράκτης LoC έχει κατασκευαστεί με αμυντική νοοτροπία για την αντιμετώπιση αυτής της κατάστασης. Η μείωση της διείσδυσης δείχνει επίσης μείωση της υποστήριξης τέτοιων δραστηριοτήτων εντός του Πακιστάν.

Κατά τη διάρκεια της αεροπορικής επιδρομής Balakot το 2019, ινδικά αεροπλάνα διέσχισαν τη LoC για πρώτη φορά μετά από 48 χρόνια

Τα σημεία διέλευσης για Ινδία και Πακιστάν

Το Πακιστάν και η Ινδία όρισαν επίσημα πέντε σημεία διέλευσης μετά τον σεισμό στο Κασμίρ το 2005.

Σύμφωνα με το Azad Jammu και το Kashmir Cross LoC Travel and Trade Authority Act, του 2016, παρατίθενται τα ακόλουθα σημεία διέλευσης:

Rawalakot– Poonch

Chakothi– Uri

Chaliana– Tithwal

Tatta Pani– Mendher

Haji Peer– Silli Kot

Μεταξύ 2005 και 2017, και σύμφωνα με στοιχεία της Αρχής Ταξιδιών και Εμπορίου, Ινδοί κάτοικοι του Κασμίρ που πέρασαν στο Πακιστάν ήταν περίπου 14.000, ενώ περίπου 22.000 πέρασαν στην ινδική πλευρά.

Η νόμιμη διέλευση αμάχων δεν είναι εύκολη. Απαιτούνται ορισμένα έγγραφα και επαληθεύονται και από τις δύο χώρες, συμπεριλαμβανομένης της απόδειξης της οικογένειας από την άλλη πλευρά. Ακόμη και μια βραχυπρόθεσμη, προσωρινή διέλευση καλεί την ανάκριση από κυβερνητικές υπηρεσίες.

Ο Ινδικός και ο Πακιστανικός στρατός χρησιμοποιούν αυτά τα σημεία διέλευσης για συναντήσεις σημαιών και για να ανταλλάσσουν γλυκά κατά τη διάρκεια ειδικών περιστάσεων και φεστιβάλ

Στις 21 Οκτωβρίου 2008, για πρώτη φορά μετά από 61 χρόνια, το εμπόριο cross-LoC διεξήχθη μεταξύ των δύο πλευρών.

Οι συνέπειες

Η Γραμμή Ελέγχου χώρισε το Κασμίρ στα δύο και έκλεισε τη διαδρομή της κοιλάδας Τζελούμ, τη μόνη διέξοδο μέσα και έξω από την κοιλάδα του Κασμίρ από το Πακιστανικό Παντζάμπ. Αυτή η συνεχιζόμενη εδαφική διαίρεση έκοψε πολλά χωριά και χώρισε μέλη της οικογένειας

Μερικές οικογένειες μπορούσαν να δουν η μία την άλλη κατά μήκος της LoC σε τοποθεσίες όπως ο ποταμός Neelum, αλλά δεν μπορούσαν να συναντηθούν.

Σε ορισμένες τοποθεσίες, οι γυναίκες από την πλευρά του Πακιστάν στη LoC έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στον επηρεασμό της διείσδυσης και των παραβιάσεων της εκεχειρίας. Προσέγγισαν απευθείας τα κοντινά στρατόπεδα του Πακιστανικού Στρατού και επέμειναν να σταματήσει η διείσδυση, γεγονός που μειώνει την απάντηση (με βολές βέβαια) της Ινδίας

Πάντως σε άλλα σύνορα γίνονται ανάμεσα στις δύο χώρες, γίνονται εντυπωσιακές τελετές στο κλείσιμο των συνόρων. Όπως στο παρακάτω βίντεο στο Wagah

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

Ο Ρατζαπάξα βύθισε σε αίμα και φτώχεια την Σρι Λάνκα