Η ΕΥΠ (Εθνική Υπηρεσία πληροφοριών) έχει μεγάλο παρελθόν και κατέγραψε αρκετές αξιοσημείωτες ιστορίες σε όλη της τη διαδρομή.

Επισήμως η ΕΥΠ είναι η κύρια υπηρεσία συγκέντρωσης, επεξεργασίας και διανομής πληροφοριών και δίνει λόγο στα στελέχη της Ελληνικής Κυβέρνησης. Βεβαίως ασχολείται με θέματα που αφορούν στην εθνική ασφάλεια της Ελλάδας αλλά και της κατασκοπευτικής δραστηριότητας ξένων οργάνων πληροφοριών.

Από το 2019 και μετά υπάγεται στον Πρωθυπουργό της Ελλάδας ενώ ως τότε έδινε λόγο σον υπουργό Προστασίας του Πολίτη.

Πως άρχισε όμως αυτή η διαδικασία, πως φτάσαμε στην ΚΥΠ και πλέον στην ΕΥΠ;

Το Τμήμα Πληροφοριών του υπουργείου Εξωτερικών που δημιουργήθηκε τον Φεβρουάριο του 1908 ήταν η πρώτη σύγχρονη υπηρεσία πληροφοριών. Επικεφαλής της ήταν ο Παναγιώτης Δαγκλής στρατιωτικός και μέλος του Μακεδονικού Κομιτάτου, μιας από τις μυστικές οργανώσεις που συμμετείχαν στον Μακεδονικό Αγώνα.

Ο στόχος του ήταν η προώθηση της ελληνικής προπαγάνδας αλλά και η συλλογή πληροφοριών στην Μακεδονία που τότε ήταν μέρος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Το Τμήμα διαλύθηκε το 1909.

Το Κέντρο Πληροφοριών Κέρκυρας ιδρύθηκε το 1923 μετά την κατάληψη του νησιού από την Ιταλία του Μουσολίνι ο οποίος βρήκε αφορμή να κατηγορήσει την Ελλάδα για τη δολοφονία πέντε ιταλών στρατιωτικών στα αλβανικά σύνορα.

Επικεφαλής ήταν ο Γιώργος Φεσσόπουλος.  Το Κέντρο ήταν επιφορτισμένο με την αντιμετώπιση της ιταλικής προπαγάνδας, τη διακοπή του εμπορίου με την Ιταλία, τον περιορισμό του καθολικού προσηλυτισμού και τη χρήση της ιταλικής γλώσσας.

Εκτός από αυτό, το Κέντρο παρακολουθούσε επίσης τις δραστηριότητες των Αρμενίων προσφύγων και ειρηνιστών που κατοικούσαν στο νησί, από φόβο μήπως ήταν πράκτορες κομμουνιστών.

Τον Σεπτέμβριο του 1925 ο δικτάτορας Θεόδωρος Πάγκαλος ίδρυσε την Υπηρεσία Εθνικής Ασφάλειας η οποία υπαγόταν στην Χωροφυλακή. Το 1926 μετονομάζεται σε Υπηρεσία Γενικής Ασφάλειας του Κράτους που πλέον υπάγεται στο Υπουργείο Εσωτερικών.

Συνέχισε να συγκεντρώνει πληροφορίες για κομμουνιστές και λαθρομετανάστες. Τον Αύγουστο του 1926 ο Πάγκαλος ανετράπη με αντιπραξικόπημα από τον Γεώργιο Κονδύλη.

Ο Κονδύλης διέλυσε την Υπηρεσία λόγω της στενής της σχέσης με τον Πάγκαλο, αφήνοντας την Ελλάδα χωρίς υπηρεσία πληροφοριών για τα επόμενα 10 χρόνια.

Τον Ιανουάριο του 1936 ιδρύθηκε η Υπηρεσία Αμύνης του Κράτους με υπαγωγή στο Υπουργείο Στρατιωτικών. Ο σκοπός της ήταν να παρακολουθεί την ξένη προπαγάνδα σε βάρος της Ελλάδας καθώς επίσης και τη μετακίνηση και διαμονή ξένων υπηκόων στη χώρα.

Το καθεστώς του Ιωάννη Μεταξά διέλυσε την Υπηρεσία κι ανέθεσε τις παραπάνω αρμοδιότητες στο υφυπουργείο Δημόσιας Ασφάλειας.

Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και με πρωτοβουλία του Σοφοκλή Βενιζέλου ιδρύθηκε η Υπηρεσία Προστασίας Στρατεύματος που μετονομάστηκε στην πορεία σε Διεύθυνση Υπηρεσίας Πληροφοριών.

Και φτάνουμε όλο και πιο κοντά στην ΚΥΠ/ΕΥΠ καθώς το 1949 ιδρύθηκε η Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών κι Ερευνών ακριβώς στα πρότυπα της CIA.

Στη συνέχεια έφυγε το «Ερευνών» κι έχουμε την ΚΥΠ με πρώτο διοικητή τον Συνταγματάρχη Πυροβολικού που έφτασε στο βαθμό του Αντιστράτηγου, Αλέξανδρο Νάτσινα.

Ο Νάτσινας ήταν μια μεγάλη μορφή της ΚΥΠ και το όνομά του αποτελούσε σημείο αναφοράς. Είχε μια μοναδική ικανότητα να μεταφέρει στην κυβέρνηση με μεγάλη ακρίβεια τη δυναμική των κομμάτων πριν τις εκλογές (τότε δεν υπήρχαν δημοσκοπήσεις).

Ο Αλέξανδρος Νάτσινας

Επίσης ήταν εκείνος που εκσυγχρόνισε την ΚΥΠ με αμερικάνικα συστήματα, εγκαταλείποντας το «παραδοσιακό ξύλο» για να κάνουν κάποιον να μαρτυρήσει.

Βεβαίως ήταν απόλυτο υποχείριο της CIA όπως και της Κυβέρνησης των ΗΠΑ και μάλιστα, για να καταλάβετε το βαθμό υποτέλειας, οι μισθοί των πρακτόρων της ΚΥΠ πληρώνονταν απευθείας από την Αμερικάνικη Κυβέρνηση! Αυτό το σταμάτησε ο Γεώργιος Παπανδρέου το 1964!

Βεβαίως η ΚΥΠ είχε μεγάλη συμμετοχή στην χούντα των Συνταγματαρχών και στο πραξικόπημα της 21ης Απριλίου του 1967. Ο Παπαδόπουλος ήταν «πνευματικό παιδί» του Νάτσινα ως προσωπικός του γραμματέας αλλά και επικεφαλής του Β’ Κλάδου που είχε να κάνει με την εσωτερική ασφάλεια της χώρας και σύνδεσμος ΚΥΠ-CIA.

Ο έτερος πραξικοπηματίας, Νικόλαος Μακαρέζος διορίστηκε το 1966, υπό την κυβέρνηση των αποστατών στον Α’ Κλάδο της ΚΥΠ που είχε την ευθύνη των Ελλήνων κατασκόπων σε ξένες χώρες.

Βεβαίως στη διάρκεια της επταετίας το ρόλο της ΚΥΠ ουσιαστικά τον είχε αναλάβει η ΕΑΤ-ΕΣΑ υπό την ηγεσία του «αόρατου δικτάτορα», Ταξίαρχου Δημήτρη Ιωαννίδη αφού ο τότε αρχηγός της Υπηρεσίας, Αντισυνταγματάρχης Μιχάλης Ρουφογάλης ήταν περισσότερο celebrity από ένα σημείο και μετά, παρά επαναστάτης.

Οι Γεώργιος Παπαδόπουλος και Δημήτρης Ιωαννίδης, που είχαν στενές επαφές με την CIA

Όλα αυτά τα χρόνια, στην ιεραρχία της ΚΥΠ δέσποζαν οι αξιωματικοί του Πυροβολικού. Οι λόγοι ήταν κυρίως δύο: Ο ιδρυτής Νάτσινας προερχόταν από αυτό, ενώ σε γενικές γραμμές οι αξιωματικοί του Πυροβολικού είχαν την καλύτερη εκπαίδευση στον Στρατό.

Ο επόμενος σταθμός της ΚΥΠ έχει να κάνει με τη νίκη του ΠΑΣΟΚ και του Ανδρέα Παπανδρέου στις εκλογές του 1981.

Στην ηγεσία της ΚΥΠ τοποθετείται ο απόστρατος Αντιστράτηγος Πεζικού Γεώργιος Πολίτης, στενός φίλος του Στρατηγού και Υπουργού του ΠΑΣΟΚ, Αντώνη Δροσογιάννη. Υπαρχηγός αναλαμβάνει ο Ταξίαρχος Βασίλης Τσαγρής, που στη διάρκεια της Χούντας είχε δραπετεύσει στην Ιταλία και είχε αναλάβει το παραστρατιωτικό τμήμα του ΠΑΚ.

Το 1986 μετονομάζεται σε ΕΥΠ και πρώτος της διοικητής ορίστηκε ο Κώστας Τσίμας, μετά από επιθυμία του Ανδρέα Παπανδρέου. Ήταν ο πρώτος μη στρατιωτικός επικεφαλής της ΚΥΠ ή ΕΥΠ. Ο τελευταίος στρατιωτικός διοικητής της ΕΥΠ ήταν ο Αντιναύαρχος Λεωνίδας Βασιλικόπουλος (1993-1996) ενώ από τότε την ευθύνη την αναλαμβάνουν κυρίως Πρέσβεις ή Νομικοί.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Λαβρέντι Μπέρια: Ο «Σατανάς» πίσω από τις σφαγές της εποχής Στάλιν

Δολοφονία Κένεντι: Οι θεωρίες συνωμοσίας και ο μυστηριώδης θάνατος μαρτύρων

Αλβανία: Ακόμα και τώρα κανείς δε μιλά για την τρομερή «Σιγκουρίμι» του Ενβέρ Χότζα